De VVAK streeft naar een erkende opleiding voor vertrouwensartsen. De competenties uit het beroepsprofiel van de vertrouwensarts worden omgezet naar de eindtermen voor een opleiding. Op basis van de eindtermen kunnen leerdoelen en een opleidingsplan geformuleerd worden.
In de afgelopen decennia heeft het beroep van vertrouwensarts zich steeds meer ontwikkeld tot een zelfstandig (sub)specialisme. De vertrouwensarts (VA) is werkzaam in een specifiek vakgebied op de grens van individuele gezondheidszorg, openbare gezondheidszorg en forensische geneeskunde.
Met de oprichting van een eigen vereniging, de Vereniging van VertrouwensArtsen Kindermishandeling (VVAK), is een eerste stap gezet op de weg naar een verdere professionalisering. Het beschrijven van een beroepsprofiel met daaruit voortvloeiende vereiste competenties is een volgende stap. Deze competenties kunnen worden omgezet in eindtermen voor een opleiding, daar de bestaande opleidingen hierin niet voorzien. Op basis van de eindtermen kunnen leerdoelen en een opleidingsplan worden geformuleerd. Erkenning en registratie zijn dan een logische laatste stap.
Het opleidingsplan is gebaseerd op de visie van de VVAK op kindermishandeling en de rol die artsen daarbij spelen. De omvang en diversiteit van de huidige beroepsgroep vertrouwensartsen zijn van invloed op de wijze hoe de opleiding gevolgd kan worden als mede op de registratie. Vooralsnog zal registratie plaatsvinden in het register van erkende vertrouwensarts van de VVAK.Een zelfstandige erkenning en registratie binnen het bestaande erkenning- en registratiesysteem van de KNMG federatie lijkt op dit moment niet mogelijk.
De competenties van het beroepsprofiel en de taken zijn maatgevend voor de inhoud en vormgeving van de opleiding en bepalen de eindtermen waaraan opgeleide vertrouwensartsen moeten voldoen. Op basis hiervan is een opzet gemaakt voor een opleidingsplan met inhoudelijke onderwijseenheden met de leerdoelen. Bij elk onderdeel is aangegeven voor welke groep artsen deze bedoeld zijn en wat de studiebelasting is.
In dit opleidingsplan zijn eerdere notities en publicaties van de VVAK en anderen verwerkt. Deze zijn opgenomen in lijst van referenties. Het huidige plan is het eindresultaat van de discussie binnen de Opleidingscommissie vastgesteld door het bestuur en de leden van de VVAK.
De competenties en taken zijn leidend voor de eindtermen waaraan een vertrouwensarts moet voldoen. Naast het werkzaam zijn op het betreffende werkgebied, zijn intercollegiale toetsing en het volgen van bij- en nascholing eisen voor registratie en herregistratie bij alle erkende specialisaties binnen de KNMG federatie ten hoeve van de Wet BIG.
Wat betreft de werkzaamheden is de eis van minimaal 16 uur per week (0,4 fte) gesteld.
Het onderwijs zoals in het schema is weergegeven is vanzelfsprekend erkend door de VVAK. Daarnaast zal de VVAK in de komende periode onderzoeken welke en op welke wijze overige bij- en nascholing wordt erkend. Ook zullen er nadere eisen worden gesteld aan de Intercollegiale Toetsing. Hierbij zal zeker gekeken worden hoe dit bij andere verenigingen met profielregistraties geregeld is.
Wat betreft het aanbieden van het onderwijs zal overlegd moeten worden met de werkgevers en aanbieders van het onderwijs. Daarbij kan gedacht worden aan Bureaus Jeugdzorg die al onderwijs aanbieden op een specifiek terrein, Forum educatief, Bureau van Montfoort en andere aanbieders.
De vertrouwensarts beschikt over kennis, inzicht en vaardigheden om de toe te vertrouwen werkzaamheden (Entrustable Professional Activities) te kunnen uitvoeren. In het bijzonder specifieke medisch – psychiatrische – en forensische kennis en inzichten om kindermishandeling uit te sluiten of te diagnosticeren. Ter afronding van het diagnostisch proces wordt een risicotaxatie gemaakt van de kans op herhaling met behulp van een betrouwbaar en valide instrument.
De vertrouwensarts is op de hoogte van de wettelijke kaders van ouders en kinderen waarbinnen zijn handelen, dient plaats te hebben. De vertrouwensarts levert zijn bijdrage en ontleent methodieken aan wetenschappelijk onderzoek.
Het beroepsprofiel omvat een omschrijving van de functie en taken van vertrouwensarts, de beroepshouding en de professionele deskundigheid die vereist is om het beroep van vertrouwensarts binnen een Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) te kunnen uitoefenen. Meer over het beroepsprofiel...
Registratie en erkenning
Indien het pad wordt gevolgd van de binnen de Wet BIG erkende registraties, zou de beginsituatie (begintermen) voor een opleiding de eindtermen van het artsexamen moeten zijn. Immers binnen het huidige denken over vervolgopleidingen voor artsen, wordt gestreefd naar een opleiding aansluitend aan het artsexamen met een maximum duur van 4 jaar.
Het specifieke werkgebied van de vertrouwensarts wordt momenteel niet betreden door de net afgestudeerde arts. Dit heeft te maken met de aard van de werkzaamheden, die zowel werk- als levenservaring vereisen. Artsen die de functie van vertrouwensarts uitoefenen hebben in het algemeen meer dan 5 jaar ervaring binnen een deelgebied van de preventieve of curatieve (individuele) gezondheidszorg.
De beginsituatie van deze artsen zal dan ook wisselend zijn. Een opleidingstraject zal aan deze diversiteit tegemoet moeten komen en dit heeft aldus consequenties voor de opzet en inhoud van de opleiding tot vertrouwensarts .
Gezien de geschetste omvang van de beroepsgroep is een volledig zelfstandige opleiding die leidt tot erkenning niet haalbaar is en mogelijk ook niet wenselijk is. Echter ontwikkelingen binnen de hoofdstroom Maatschappij en Gezondheid lijken andere mogelijkheden te bieden. Zo is de specialistische opleiding arts Maatschappij en Gezondheid (M&G) vier jaar en bestaat uit twee fasen. De eerste fase bestaat uit specifiek onderwijs per profiel en voor alle profielen gezamenlijk de sociaal-geneeskundige basisthema’s. De tweede fase is gericht op de ontwikkeling van beleid, advisering en management en op wetenschappelijk onderzoek. De verschillende profielen zullen binnen het specialisme M&G erkend worden. De profielfase van de opleiding krijgt een deelerkenning. De verwachting is dat op basis hiervan de Sociaal-geneeskundigen Registratie Commissie (SGRC) hiervoor aparte profielregisters gaat houden.
De wetenschappelijke-/beroepsverenigingen moeten aan bepaalde eisen voldoen om in aanmerking te komen voor de erkenning van een profiel door de SGRC. De VVAK voldoet aan deze eisen, waarvan er één het lidmaatschap van de Koepel (van verenigingen van) Artsen Maatschappij en Gezondheid (KAMG) is.
De VVAK is een veerkrachtige, kleine maar zichtbare wetenschappelijke beroepsvereniging van en voor vertrouwensartsen.
Contact
Heeft u een vraag voor de VVAK? Stuur dan een e-mail naar: ofni@vertrouwensartsen.nl